Als je te horen krijgt dat je een chronische aandoening hebt of gezondheidsklachten waarvan het herstel erg lang duurt, verandert er veel. Zekerheden die je dacht te hebben, blijken dat niet meer te zijn. Je hebt enige tijd nodig om aan deze nieuwe situatie te wennen. Je doorloopt een verwerkingsproces, ook wel rouwproces of verliesverwerking genoemd.
Iedereen verwerkt een verdrietige gebeurtenis op zijn of haar eigen manier. Elisabeth Kübler-Ross (1926 – 2004), een Amerikaanse psychiater, haalde rouwen uit de taboesfeer. Ze ontdekte dat er diverse overeenkomsten waren bij mensen die in een dergelijke periode zitten. Zij omschreef dit in vijf fasen:
- Ontkenning
- Protest / woede
- Onderhandelen en vechten
- Depressieve gevoelens
- Aanvaarding / acceptatie
Veel mensen doorlopen deze fasen zoals ze hierboven staan vermeld. Bij een aantal mensen verloopt de volgorde op een andere manier. Ook de intensiteit van de diverse fasen verschilt van persoon tot persoon. Wel geeft het een handvat om te begrijpen wat er, vooral op emotioneel gebied, met je gebeurt. Aangezien de lichamelijke klachten, zeker in het begin, op de voorgrond staan en daar heel veel energie van jou in gaat zitten om die situatie te verbeteren, is de emotionele kant vaak een ondergeschoven kindje.
Als de verwerking op een gezonde manier verloopt, kom je op een gegeven moment wel in de fase van acceptatie of aanvaarding. Bij de een duurt dat langer dan bij de ander. Het heeft in ieder geval niks te maken met goed of fout. Er zijn diverse misverstanden rondom het woord en de beleving van acceptatie. Het is een van de redenen waarom het verwerkingsproces langere tijd in beslag kan nemen.
Het eerste grote misverstand is dat acceptatie betekent dat je zaken passief over je heen laat komen en geen actie meer hoeft te ondernemen. Je hebt het beeld dat je immers toch niks aan de situatie kunt veranderen. Het overkomt je, je hebt er tenslotte niet voor gekozen. En dat wil je niet. Je wilt er alles aan doen om beter te worden of in ieder geval minder klachten te hebben. Je hebt dan in elk geval het gevoel dat je wat doet. Dus blijf je liever in de actiestand staan.
Het tweede grote misverstand is dat als je je aandoening accepteert het betekent dat je er ‘blij’ mee bent. En zo voel je je helemaal niet. Je kent de verhalen dat je ziekte je helpt anders tegen het leven aan te kijken, de kleine dingen in het leven meer waardeert, je prioriteiten verlegt en met mensen in aanraking komt die je daarvoor nooit zag. Met je verstand volg je de redenering helemaal maar je gevoel zegt wat anders. Het kan zelfs een innerlijke strijd betekenen en daar zit je al helemaal niet op te wachten.
Wat is acceptatie dan wel? Het is de realiteit in de ogen kijken en je gevoelens te durven voelen. Een situatie accepteren is geen synoniem voor niets meer aan de situatie kunnen of hoeven doen. Ook als je een situatie accepteert, is het nog steeds mogelijk dingen te doen om veranderingen in de situatie aan te brengen of er anders mee om te gaan.
Sterker nog je creëert ruimte voor jezelf om meer mogelijkheden te onderzoeken. Als je je emoties onder ogen durft te zien, stop je op een gegeven moment met ontkennen van je aandoening, door blijven hollen of vechten tegen je gezondheidsklachten. De strijd tussen gevoel en verstand wordt minder. Je merkt dat je dan inderdaad meer oog krijgt voor andere zaken in je leven.
Het betekent dat je nog steeds boos, verdrietig of andere gevoelens en emoties mag hebben. Als je deze toelaat, merk je vanzelf dat ze ook weer verdwijnen. Zie het als een wolk die overdrijft. of bij weinig wind even blijft hangen. Er komt misschien regen uit, maar ook die bui verdwijnt weer. Door op deze manier met je aandoening om te gaan, verlies je geen onnodige negatieve energie. Je houdt energie over voor zaken die jij echt belangrijk vindt.
