7 tips voor het hanteren van stressvolle perioden
Een leven zonder stress is onmogelijk. Iedereen heeft daarmee maken. Toch heeft stress een negatief imago. Mensen die hiermee te kampen hebben, krijgen al snel het stempel ‘loser’, ‘stresskip’ of ‘kunnen weinig hebben’ . Dat is vaak onterecht. Stress is een mechanisme wat we hebben overgehouden vanuit de oertijd.
Het zorgt ervoor dat je lichaam in luttele seconden wordt klaar gestoomd om snel te kunnen vluchten of vechten. Simpel gezegd gaat je hartslag omhoog, neemt de spierspanning toe en voel je de adrenaline door je lichaam stromen. Je bent zeer waakzaam en geconcentreerd. Hoe raar het misschien ook klinkt die kortdurende stress geeft je immuunsysteem een boost en functioneert het op dat moment optimaal.
Nu hoeven we niet zo snel bang meer te zijn dat we moeten rennen voor wilde dieren maar van dit mechanisme maken we nog steeds dankbaar gebruik. Denk aan sporters die zich voorbereiden op een belangrijke wedstrijd of je moet snel wegspringen voor een auto die hard de bocht om komt rijden of je schrikt omdat je onverwachts een deur hard dicht hoort slaan. Als de gebeurtenis achter de rug is, je je weer veilig voelt en weet dat het gevaar geweken is, zet je lichaam het herstelmechanisme in werking.
Waar gaat het dan mis? Als je lichaam een tijd lang in de ‘stress-stand’ staat, blijft je lichaam dus in de vecht- of vluchtstand staan. Het kan zich dan niet herstellen. Continu een hoge hartslag, gespannen spieren en waakzaam zijn, het put je uit. Is langdurige stress altijd te voorkomen? Nee. Er zijn perioden in je leven die zo heftig zijn, dat het stressreacties oproept. Denk aan het overlijden van een dierbare, ontslag, verhuizing of je hebt nog geen idee wat je chronische aandoening voor je leven en werk betekent.
Waar merk je het aan dat je langdurig onder spanning staat? Dat is voor iedereen verschillend. Er zijn wel een aantal algemeenheden te geven, zoals:
- je bent sneller geprikkeld en hebt een ‘kort lontje’
- je krijgt last van malende gedachten
- je bent sneller emotioneel
- je kunt je minder goed concentreren en maakt sneller fouten
- je slaapt slecht of onrustig
- je zweet sneller
- als je chronische gezondheidsklachten hebt, nemen je klachten toe
- hartkloppingen en pijn op de borst komen regelmatig voor
- je krijgt spierpijn, maagpijn en/of buikpijn
Wel kun je ervoor zorgen dat je met zo min mogelijk ‘kleerscheuren’ door een dergelijke periode komt. Hieronder enkele tips:
1. Het meest goedkope, makkelijke en snelle middel: optimaal gebruik maken van je ademhaling. Als je in eens stressvolle periode zit, verloopt je ademhaling vaak snel en oppervlakkig. Dit merk je aan je borst die op en nee gaat. Als je volledig gebruik wilt maken van je ademhaling is een buikademhaling van belang. Je buik wordt bol als je inademt en als je uitademt trekt je buik weer in. Wil je jezelf rustig krijgen, zet je activiteiten even stop en let dan vooral op je uitademing. Maak die iets langer dan je inademing. Doe dit een aantal keren op een dag een paar minuten achter elkaar.
2. Neem de tijd voor ontspanning. Weet waar je rustig van wordt en waar je door ontspant. Een wandeling, schrijven, een boek lezen, muziek maken, tekenen, schilderen.
3. Zorg voor voldoende nachtrust. Ga op tijd naar bed en doe een paar ontspanningsoefeningen voor je slapen gaat. Hieronder kun je een ontspanningsoefening downloaden.
4. Krijg je last van malende gedachten? Schrijf ze op. Het liefst voordat je naar bed gaat dan val je makkelijker in slaap. Of visualiseer (je levendig voorstellen) dat je gedachten op een wolk zitten en deze langzaam wegtrekt. Of kijk alleen naar je gedachten en doe er verder niks mee, Je zult zien dat ze dan vanzelf verdwijnen.
5. Vertel tegen de mensen in je omgeving dat je even in een lastige situatie zit en dat je soms wat anders reageert dan mensen van je gewend zijn. Al hebben zij meestal wel gemerkt dat er wat met je is.
6. Vervang moeten door willen. Van wie moet het eigenlijk en waarom moet het nu?
7. Zorg dat je elke dag minimaal een half uur rustig beweegt. Bewegen is een fijn middel om de spanning in je lichaam te verminderen. Fietsen of wandelen zijn prima bewegingsvormen. Als je het in het park of bos doet, ontspan je gemakkelijker. Liever geen inspannende en wedstrijdsporten. In stressvolle perioden is je lichaam al gespannen en is de kans op blessures groter.
Ontspanningsoefening die je kunt downloaden
Een fijne oefening om lekker te ontspannen of voor het slapen gaan.
Ontspanningsoefening 1
