“Mijn baas vraagt mij vaak over te werken omdat er veel werk ligt en er regelmatig collega’s afwezig zijn. Elke keer zeg ik ja, maar dat moet ik later wel bekopen. Ik houd al met moeite mijn reguliere contracturen vol. Als ik thuis kom, ga ik eerst naar bed zodat ik er daarna nog voor mijn gezin kan zijn. Mag een baas mij verplichten om over te werken?”
Dat is een dilemma. Je voelt je betrokken bij je werk en aan de andere kant merk je dat het voor jou te veel is. Eerst de formele kant. Er is geen speciale wet voor gemaakt. De Arbeidstijdenwet zegt hier niks over. Wel staat er in de wet dat jij je als werknemer redelijk moet gedragen. Maar wat is redelijk?
In diverse cao’s zijn hier afspraken over gemaakt of staan ze in je arbeidscontract. Als er niets over in staat, moeten jullie er samen uitkomen. De Wet verbetering poortwachter helpt je daarbij. Daarin staat dat zowel jij als je werkgever er alles aan moeten doen om je gezond aan het werk te houden.
Met of zonder afspraken op papier, als het te zwaar voor je is, is het sowieso nodig hierover met je baas in gesprek te gaan.
6 tips ter voorbereiding op dat gesprek.
- Wat is de reden dat je altijd ‘ja’ zegt? Mogelijke redenen zijn:
- heb je moeite met ‘nee’ zeggen,
- is er een reorganisatie waarbij het onduidelijk is of je mag blijven,
- ben je bang dat je ontslagen wordt als je zegt dat je reuma hebt
- ………. ……………… (vul zelf in)
Beantwoord deze vraag zo eerlijk mogelijk. Kom je er niet uit, praat er over met je partner of goede vriend(in).
- Weet je werkgever dat je reuma hebt? En wat daarvan de consequenties voor jou zijn?
Zo nee, wat is daar de reden van?
- Onderzoek de alternatieven.
Om welke activiteiten gaat het? Moeten deze activiteiten altijd als overwerk of is er ook een andere oplossing? Bijvoorbeeld in het (beter) stellen van prioriteiten. Gaat het om taken die je per se op het werk moet doen of kan het ook thuis op een tijd die jouw beter uitkomt. Wees daar heel creatief in en leg je in het verzinnen van oplossingen geen beperkingen op. Je laat namelijk op deze manier je werkgever zien dat je meedenkt en mee wilt werken.
- Verplaats je in je baas. Wat zou jij doen in zijn plaats? Noteer dat.
- Visualiseer het gesprek met je baas. Zoals een topsporter zijn wedstrijd van te voren in zijn hoofd al diverse malen heeft gespeeld. Zie jezelf zitten in de kamer waar je het gesprek gaat voeren. Geef aan welke punten je graag met hem (of haar) wilt bespreken. Zie jezelf rustig zitten en hoe jullie samen tot een oplossing komen.
- Oefen het gesprek met een bekende van je. Deze persoon mag allerlei vervelende vragen stellen. Zo ben je goed voorbereid.
Hoe ga jij met overwerk om?
